بررسی و ارزیابی روش‏های پرداخت نقدی یارانه‎ها

برنامه‎های پرداخت نقدی یکی از انواع برنامه‎های تور ایمنی است که در بسیاری از کشورها به عنوان برنامه حمایتی مورد استفاده واقع می‎شود. در مقاله حاضر که با هدف بررسی و ارزیابی روش‏های پرداخت نقدی یارانه‎ها جهت بکارگیری این برنامه جبرانی در بازتوزیع منابع آزادشده از هدفمندسازی یارانه‎ها در ایران تهیه شده، ضمن اشاره کلی به مبانی نظری پرداخت‎های نقدی، مزایا و معایب این برنامه‎‎ها در مقایسه با برنامه‏‎های پرداخت نقدی مشروط، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی مبانی نظری پرداخت‎های نقدی و نیز تجربه سایر کشورها در اجرای چنین برنامه‎هایی حاکی از این واقعیت است که منظور از برنامه پرداخت نقدی لزوماً پرداخت پول نقد به مردم نیست بلکه بنا به تعریف این‏گونه برنامه‎‎ها شامل برخی از انواع مستمری‎ها، بیمه‏های بیکاری، مساعدت‎های اجتماعی، پرداخت‎های مختلف به معلولان و افراد ناتوان و بیمه بازنشستگی است. از این رو به نظر می‎رسد تعریف و مفهوم تحلیلی بکار رفته در قانون هدفمند کردن یارانه‎ها برای پرداخت نقدی یارانه، تفاوت های اساسی با مفاهیم بکار رفته در این رابطه در سایر کشورهای جهان دارد. شاید بتوان این تفاوت دیدگاه‎ها را به عدم توجه کافی صاحب‎نظران و مسئولان تهیه لایحه به مبانی نظری و ادبیات موجود در این حوزه نسبت داد. بنابر‎این پیش بینی می‎شود تا زمانی که دیدگاه سیاست‎گذاران و برنامه‎ریزان بازتوزیع نقدی یارانه‎ها نسبت به طراحی و اجرای این برنامه اصلاح نشود، برنامه مزبور نیز سرانجامی بهتر از پرداخت یارانه‎های عام (شرایط فعلی) نداشته باشد.